کد مطلب:35152 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:49

گنجینه پرسمان » اعتقادات

مضمون آية نجوي چيست؟

در سوره مجادله آية 12 و 13 آمده است



«يا اَيُّها الّذينَ آمَنُوا اِذا ناجَيْتُمُ الرَسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقَهً ذلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ اَطْهَرُ فَاِنْ لَمْ تَجِدُوا فَاِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحيم.



ءَاَشْفَقْتُمْ اَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقاتٍ فَاذْلَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللهُ عَلَيْكُمْ فَاَقيمُوا الصَّلوةَ وَآتُوا الزَّكاهَ وَ اَطيعُوا اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ اللهُ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ»



[اي كساني كه ايمان آوردهايد هنگامي كه ميخواهيد با رسول خدا (ص) نجوي كنيد (و سخنان در گوشي بگوئيد) قبل از آن صدقهاي در راه خدا بدهيد ، اين براي شما بهتر و پاكيزهتر است ، و اگر توانايي نداشته باشيد خداوند غفور و رحيم است].



[آيا ترسيديد فقير شويد كه از دادن صدقات قبل از نجوي خودداري كرديد، اكنون كه اين كار را نكرديد و خداوند توبه شما را پذيرفت ، نماز را برپا داريد و زكات ار أدا كنيد، و خدا و پيامبرش را اطاعت نمائيد و (بدانيد) از آنچه انجام ميدهيد آگاه است.]



از قرائن موجود در اين دو آيه ، و همچنين از شأن نزولهايي كه بسياري از مفسران از جمله مرحوم «طبرسي» در «مجمع البيان» و «فخر رازي» در «تفسير كبير» و «قرطبي» در تفسير «الجامع لاحكام القرآن» و «آلوسي» در «روح المعاني» و غير آنها آوردهاند چنين استفاده ميشود كه گروهي از مسلمانان – و به گفتة جمعي از مفسّران گروهي از اغنياء و ثروتمندان – براي كسب موقعيّت نزد مردم در هر موضوع كوچكي با پيامبر (ص) به نجوي و سخنان در گوشي ميپرداختند، بيآنكه به اين حقيقت توجّه داشته باشند كه وقت پيامبر (ص) با ارزشتر از آن است كه براي مسائل كم ارزش يا بيارزش در اختيار يك فرد قرار گيرد، به علاوه اين كار ماية ناراحتي مستضعفان و موجب امتيازي براي اغنياء بود ، و گاه ايجاد بدبيني ميكرد.



نخستين آيه از دو آيه بالا نازل شد ، به مسلمانان دستور داد اگر ميخواهيد با پيامبر (ص) نجوي كنيد، قبل از اين كار، صدقهاي در راه خدا بدهيد اين دستور آزمون جالبي به وجود آورد و سنگ محك بود براي مدعيان قرب به پيامبر (ص).



همگي جز يك نفر از دادن صدقه و نجوي خودداري كردند ، و آن يك نفر كسي جز اميرمؤمنان علي (ع) نبود.



در اينجا آنچه لازم بود روشن شود، و مسلمانان بفهمند و عبرت گيرند روشن شد، و درس لازم را گرفتند.



كمي بعد آيه دوّم نازل شد و اين حكم را نقض كرد و معلوم شد حبّ مال در دل بعضي از علاقة به نجوي با شخص پيامبر (ص)بيشتر است ، و نيز معلوم شد اين نجواها غالباً دربارة مسائل غير ضروري بوده ، و به منظور كسب موقعيت اجتماعي صورت ميگرفته است .



در اينجا روايات متعدّدي وارد شده است كه تنها كسي كه به اين آيه در قرآن مجيد عمل كرد، علي (ع) بود.



در «شواهد التنزيل» از «مجاهد» از «علي (ع)» چنين نقل شده است كه فرمود



«اِنَّ في القُرآنِ لَاياةٍ ما عَمِلَ بِها اَحَدٌ قَبْلي وَلا بَعْدي وَ هِيَ آيَةُ النَّجْوي، قالَ كانَ لي ديْنارٌ فَبِعْتُهُ بِعَشَرَهِ دَراهِمَ ، فَكُلَّما اَرَدْتَ اُناجَي النَِبِيِّ (ص) تَصَدَّقْتُ بِدِرْهَمٍ مِنْهُ ثُمَّ نُسِخَتْ» [در قرآن آيهاي است كه هيچ كس قبل از من و نه بعد از من ، به آن عمل نكرده و نخواهد كرد، و آن آيه نجوي است، من ديناري داشتم، آن را به ده درهم فروختم ، هر زماني ميخواستم با پيامبر (ص) نجوي كنم ، درهمي را صدقه ميدادم ، سپس اين آيه نسخ شد]. (شواهد التنزيل 2/231، ح 951)



در روايت ديگري از ابوايّواب انصاري نقل شده كه اين آيه درباره علي(ع) نازل شده، و علي(ع) ده بار با پيامبر(ص) نجوي كرد، و در هر بار يك دينار صدقه ميداد. (همان مدرك/240، ح 951).

---

پيام قرآن ج 9


حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران